Wszystkie artykuły

Słuchając wypowiedzi przedstawicieli naszych gminnych władz samorządowych, to można powiedzieć tyle: gmina rośnie w siłę, a ludziom żyje się dostatniej. Niewątpliwie, analizując oświadczenia majątkowe, w jakimś stopniu ta druga część jest prawdziwa. Może nie dotyczy to wszystkich ale wybrańcom żyje się niewątpliwe pod względem finansowym, znacznie lepiej. Zajmiemy się jednak tą pierwszą częścią, korzystając z „Rankingu finansowego samorządu terytorialnego w Polsce 2022” opublikowanego przez Fundację Instytutu Studiów Wschodnich.

Zgodnie z tradycją i zasadami opublikujemy tylko dane dla gmin wiejskich powiatu jasielskiego. W opracowaniu zostały uwzględnione 1513 gmin wiejskich i sądzimy, że dobrze jest czasami popatrzeć, jak oceniana jest sytuacja finansowa gminy Nowy Żmigród przez specjalistów. Może to być też ciekawa lektura dla radnych, którzy zanim – jednogłośnie – uchwalą absolutorium dla Wójta będą mogli sobie porównać to, co będą słyszeć z tym, co jest. Wprawdzie w niczym to nie zmieni ich decyzji, bo ona jest znana, ale kto wie? Wybory samorządowe zbliżają się wielkimi krokami, więc kontrkandydaci zawsze będą mieć jeden argument więcej. Zapraszamy do lektury.

Wskaźniki W1- W7 przedstawione w tabeli oznaczają:

W1 - udział dochodów własnych w dochodach ogółem. Wskaźnik pokazuje, jaką część dochodów budżetu ogółem stanowią dochody własne. Relacja ta nazywana jest wskaźnikiem samodzielności finansowej i traktowana jest jako podstawowy miernik oceny tej samodzielności. Poziom wskaźnika informuje o możliwości prowadzenia polityki dochodowej. Wzrost wartości wskaźnika zwiększa możliwości decyzyjne jednostek samorządu terytorialnego w zakresie przeznaczenia dochodów własnych. W sytuacji, gdy wskaźnik spada, oznacza to większe uzależnienie jednostki samorządu od transferów z budżetu państwa. A wskaźnik ten spada, gdy mamy do czynienia z dekoniunkturą i wzrostem bezrobocia.

W2 - relacja nadwyżki operacyjnej do dochodów ogółem. Istotą wskaźnika relacji nadwyżki operacyjnej do dochodów ogółem jest pokazanie stopnia, w jakim jednostka samorządu mogłaby zaciągać nowe zobowiązania w stosunku do osiągniętych dochodów. Interpretując dane liczbowe ustalone na podstawie tego wskaźnika należy mieć na względzie, że im wyższa jego wartość, tym większe są możliwości danej jednostki w zakresie działań inwestycyjnych, a także istnieje podwyższona możliwość do zwiększania wydatków bieżących

W3 - udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem. Jego walorem informacyjnym jest pokazanie, jaką część wydatków ogółem stanowią wydatki inwestycyjne. Im wyższa relacja, tym dana jednostka wykazuje się większą działalnością inwestycyjną, ukierunkowaną na rozbudowanie nie tylko infrastruktury technicznej, ale także infrastruktury społecznej. Wysoka wartość wskaźnika oznacza także, iż podejmowane decyzje finansowe sprzyjają powiększania majątku danej jednostki, zwłaszcza trwałego.

W4 - obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń. Relacja ta wskazuje, jaką część wydatków bieżących jednostki samorządu terytorialnego stanowią wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń. Wysoki udział wydatków na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń negatywnie wpływa na zarządzania finansami jednostki samorządu terytorialnego. Są to bowiem wydatki sztywne, bardzo trudne do restrukturyzacji i ograniczenia ze względu na prawną ochronę pracowników i ich warunków pracy i płacy. Ocena ich efektywności uzależniona jest od badań jakościowych wydajności pracy poszczególnych pracowników.

W5 - udział środków europejskich w wydatkach ogółem. Generalnie, im większy wolumen środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, tym większe możliwości rozwojowe (pominąwszy niedogodności związane z pozyskiwaniem, jak i rozliczeniem tych środków). Równocześnie ze względu na nieobligatoryjny charakter sam fakt funkcjonowania w systemie zasilania finansowego środków europejskich jest z reguły wynikiem większej aktywności władz lokalnych w obszarze pozyskiwania dodatkowych źródeł finansowania.

W6 - relacja zobowiązań do dochodów ogółem. Relacja ta obrazuje udział zobowiązań ogółem jednostki samorządu terytorialnego w dochodach ogółem, czyli poziom zadłużenia jednostki.

W7 - udział podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach bieżących. Udziały we wpływach z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych traktowane są jako dochody własne, a ich wysokość jest zróżnicowana w zależności od szczebla organizacyjnego.

 Zaskoczeniem nie jest wysoka pozycja gminy Krempna, zaskoczeniem jest bardzo niska pozycja gminy Nowy Żmigród. Nie ma to jednak praktycznie żadnego znaczenia, bo Rada Gminy zachwycona zapewne sprawnością językową Wójta bez żadnych dyskusji absolutorium udzieli. Warto jednak mieć świadomość, że nie zawsze to, co tak pięknie gminna władza przedstawia, znajduje potwierdzenie w faktach. Ale, z drugiej strony, skoro fakty nie zgadzają się się z opowieściami, to tym gorzej dla faktów.